فیروزه تراشی در مشهد
قلب تپنده فیروزه تراشی در مشهد کند می‌زند
به رغم امکان منحصربفرد خراسان رضوی بخاطر معدن یکی از منحصربفردترین سنگهای قیمتی، و خرید انگشتر فیروزه تراشکاران فیروزه با مشکلات فراوانی رو برو می‌باشند و دراین بین فیروزه تراشی مشهد تحت عنوان قلب تپنده این هنر، این ایام ضربانی کند و نامتوازن داراست.
مدیریت اتحادیه فیروزه تراشان مشهد به خبرنگار ایرنا اذعان کرد: تا دو سال پیش 319 کارگاه تراش فیروزه در خراسان رضوی دایر بود که از این منظر منزلت در آغاز کشور محسوب میشد.
عبدالصمد رحیمی مقدم ادامه داد: ولی امروز به جهت تداوم مشکلات مزمن سال های پیشین، از این تعداد فقط 100 کارگاه فعال فیروزه تراشی در خراسان باقی‌مانده میباشد.
او از این شرایط ابراز نگرانی و بیان کرد: هنر فیروزه تراشی منحصربه‌فرد به مشهد و دارای فقط اتحادیه فعال این صنف در کشور میباشد ولی امروز با مشکلات فراوانی رو به روست که امید واریم شاهد عمل موءثر و موءثر حمایتی مسئولان دراین مورد باشیم.
مدیر اتحادیه فیروزه تراشان مشهد خاطر نشان کرد: با اعتنا به گزینش مشهد تحت عنوان شهر جهانی سنگهای قیمتی و نصفه قیمتی لایق میباشد کمک و حمایت مفید از هنرمندان فیروزه تراش فیس گیرد.
او خاطر نشان نمود: در این مورد پیشنهادی به استاندار خراسان رضوی و شهر دار مشهد ارائه گردیده تا در حوزه طرح میدان شهدای این شهر فروشگاه های اجاره به شرط تملیک به هنرمندان فیروزه تراش واگذار شود. تحقق این سفارش تجمیع هنرمندان و استقرار دستگاههای تراش فیروزه را دراین مکان آماده می کند.
رحیمی مقدم ادامه داد: بنابراین نامگذاری مشهد به اسم شهر گوهرسنگ جهانی عینیت یافته و از هنرمندان فیروزه تراش نیز حمایت لازم چهره می‌گیرد.
او خاطر نشان کرد: چند روز قبل در طبقه دوم بازار امام رضا(ع) مشهد فروشگاه هایی در چنگ تراشکاران فیروزه قرار گرفت ولی هم اینک اکثر زمان ها آنان به مغازه سنگ تغییر تحول موقعیت داده اند.
مدیر اتحادیه فیروزه تراشان مشهد اظهار کرد: تبدیل فیروزه نپخته به سنگ تراش خورده هفت مرحله و مستلزم دستگاههای متعدد و زیادی میباشد لذا کوچکی فضای کار دکان های بازار رضا(ع) بازدارنده از چنین فعالیتی بود.
او خاطر نشان کرد: علاوه بر این به مرور دوره با عرضه محدود و مشکل پیدا کردن فیروزه تراشان در تامین سنگ ناپخته کم کم این فروشگاه ها از تراشکاری فیروزه به محلی صرف برای فروش سنگ تبدیل شد.
رحیمی مقدم همینطور اعلام کرد: طرز فروش و مزایده فروش سنگ استخراجی از معدن فیروزه نیشابور نیز همواره با اعتراض فیروزه تراشان خریدار این سنگ همدم میباشد.
* واگذاری سنگ ناپخته به فیروزه تراشان چالشی دورازشوخی
مدیر اتحادیه فیروزه تراشان مشهد اذعان کرد: هم اینک سنگ نپخته فیروزه که تحت عنوان ماده نخستین می بایست به وفور در دسترس باشد، درحد محدود و بسیار کم در مشت فیروزه تراشان داخلی قرار می‌گیرد.
او خاطر نشان نمود: برخی فیروزه ناپخته استخراجی از معدن نیشابور تحت عنوان فایده سهام و یا این که فروش به سهامداران معدن داده میشود و در آخر چیزی برای هنرمندان داخلی باقی نمی ماند.
رحیمی مقدم خاطر نشان کرد: همین فرمان موجب گردیده انتخاب کیفیت و ارزش این سنگ گرانبها کاملا دلبخواهی و از دسترس هنرمندان حقیقی و واقعی بدور بماند.
او اظهار‌کرد: از قدیم فیروزه کشور‌ایران از روش ترکیه به اروپا می‌رفت و به همین برهان اروپائیان این سنگ باارزش را به اسم \"ترکوئیس\" می‌شناسند. در کشورهای جنوب شرقی آسیا نیز سنگ فیروزه را با اسم \"غالب\" می‌شناسند.
* تداوم فروش سنگ فیروزه در قالب مزایده
مدیرعامل شرکت تعاونی معدن فیروزه نیشابور نیز به خبرنگار ایرنا اعلام کرد: سنگ فیروزه استخراج گردیده از معدن در قالب مزایده به خریداران فروخته و بها آن نیز با گزینش بها شالوده از سوی کارشناسان و نیز رغبت خریداران به پرداخت بهای طولانی تر گزینش میگردد.
یدالله سعادتی خاطر نشان نمود: مزایده هر دو ماه یکبار برپا میگردد و هر ساله جواز برداشت 50 بدن سنگ فیروزه از معدن موجود هست ولی عملا حداکثر در میان 35 تا40 بدن برداشت انجام میشود.
او راجع‌به واگذاری سنگ نپخته به سهامداران معدن در ازای فایده سهام نیز ذکر کرد: هر ساله 10 بدن از سنگ استخراجی معدن فیروزه نیشابور تحت عنوان بهره سهام و به جای پول انتقاد به سهامداران آن داده میشود.
مدیرعامل شرکت تعاونی معدن فیروزه نیشابور به‌دنبال صادرات نپخته سنگ فیروزه را ممنوع ذکر و بیان کرد: سایر سنگ استخراج گردیده در زمان سال همانند قبل به طور مزایده دربین خریداران و تراشکاران به فروش می‌رسد.
او ادامه داد: هم اینک 160 نفر تحت عنوان معدنکار در معدن فیروزه نیشابور اشتغال دارا هستند.
* امکان تراش هر ساله 50 بدن فیروزه در خراسان رضوی
مدیر اتحادیه فیروزه تراشان مشهد می‌گوید در رخ تامین کامل مواد نخستین هنرمندان فیروزه تراش خراسانی قابلیت و امکان تراش هنرمندانه بر روی این سنگ گران بها و منحصربفرد را دارا‌هستند.
او خاطر نشان کرد: بر این شالوده اقتدار و امکان تراش 50 بدن سنگ فیروزه در سال فراهم میباشد.
رحیمی خاطر نشان کرد: گنجایش تراشکاران برای تراش سنگ فیروزه بسیار بالا و لازم میباشد در سمت و سوی تامین سنگ مایحتاج مبادرت لازم صورت پذیرد.
* فیروزه تصنعی و مصنوعی
او همینطور خاطرنشان کرد: سنگهای تصنعی و مصنوعی جان دار در بازار دو سیرتکامل می باشند که در دو تیم سنگ فیروزه آمریکایی و چینی قابل تقسیم میباشد.
مدیر اتحادیه فیروزه تراشان مشهد خاطر نشان نمود: فیروزه آمریکایی مرتبط با معدن آریزونا میباشد که تعطیل گردیده و هر آنچه در بازار موجود هست مرتبط با استخراجهای قبلی این معدن میباشد.
او خاطر نشان کرد: جنس معدن تعطیل گردیده آریزونا سنگ فیروزه حقیقی وواقعی میباشد البته کیفیت آن به مراتب پائین خیس از فیروزه نیشابور است لذا و به فیرزوه تصنعی و مصنوعی یا این که فیروزه آمریکایی دارای اسم و رسم شده‌است.
وی اعلام کرد: درین میان سنگهای فیروزه چینی جای نگرانی فراوانی دارا هستند زیرا بسیار فاقد کیفیت می‌باشند چون از پودرسنگ تشکیل‌شده و سنگ حقیقی وواقعی وجود ندارد.
او درپی اظهار کرد: 360 واحد تراش سنگ، حکاکی روی سنگ، فیروزه تراشی و عقیق تراشی در خراسان رضوی جواز کار دارا هستند.
رحیمی خاطر نشان کرد: داده ها دقیقی از شمار هنرمندان فیروزه تراش نیست لذا در این باره نیاز به پژوهش ها می‌دانی میباشد.